Merve Yılmaz – Stajyer Avukat / 2022
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre bütün çalışanlara sağlık muayenelerinin yapılması zorunludur. Bu zorunluluk kanunun 15.maddesine göre,
İşe ilk girişte, iş değişikliğinde, sağlık sorunları ve meslek hastalıkları gibi işten uzaklaşmalardan sonra işe dönüş hallerinde yapılması gerekir. Bununla beraber, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla yapılır.
Bunlarla birlikte sağlık muayenesi için yapılan tüm masraflar işverene aittir. İşveren, çalışanın sağlık bilgilerini sadece dışa karşı değil şirket içide mutlaka gizli tutmalıdır aksi halde yüksek miktarda idari cezaların yanı sıra özel verileri ihlal edilen çalışana tazminat hakkı doğar.
Yanlış Sağlık Taraması Hukuka Uygun Değil
İşçi’ye işin niteliğine uymayan sağlık taraması yapılmasıda kötü niyet içerdiğinden her durumda işçi lehine işleyen bir süreç doğar. İşçi, sağlık taramasını işin niteliğine uymadığı takdirde reddederek işin niteliğine uygun tarama yaptırma hakkına sahiptir. Örneğin, işletmede kadınlara HPV taraması yaptırılması, Bilgi Teknolojileri personeline, Satış temsilcisine ve benzeri departmanlarda çalışan işçilere Hepatit, AIDS gibi testlerin yaptırılması işveren adına hukuken büyük sonuçlar doğurur. Personeller bu taramaları reddederek işin niteliğine uygun yapılmasını talep etme hakkına sahiptirler.
İşveren sağlık taramasını özen ve hassasiyetle yerine getirmesi ve personellerinin tüm sağlık bilgilerini şirket içi ve dışında büyük bir ehemmiyetle saklamalıdır. Özellikle işletmelerde, şirket içinde paylaşılan özel verilerin sızması ve hack saldırısına uğrayarak verilerin çalınması gibi veri ihlalleri, işletmeleri çok zor duruma düşürmekte özellikle kişisel verilerin önemine binayen oluşan bilinç yayıldıkça küçük şirketlere de büyük zararlar vermektedir. 2022 yılında KVKK kapsamında sadece idari para cezalarının en üst rakamının 2.678.863 TL olduğunu hatırlatmak gerekir.
Kişisel veri kapsamında işçinin hakları nelerdir?
Sağlık Raporu Nasıl ve Neye Göre Alınmalı
6331 sayılı kanuna göre 50 kişiden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfına giren işletme çalışanları, devlet hastanelerinden veya aile hekimlerinden sağlık raporlarını alabilmektedirler. Bu özelliklerin dışında kalan işletmelerdeyse, çalışan herhangi bir sağlık kuruluşundan istenen sağlık belgelerini toplayarak iş yeri hekiminden rapor alması gerekmektedir.
İşletmeler, Az Tehlikeli, Tehlikeli, Çok Tehlikeli olmak üzere üç tehlikeli sınıfa ayrılır. Kanun maddesi uyarınca Tehlike Sınıflar Listesi Tebliği ‘ne göre detaylar belirlenir. Bu sınıflar bugün bir kişi bile çalıştırması durumunda İSG hizmeti için OSGB ile anlaşma zorunluluğu kanunidir. OSGB, iş yeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı sağlamak, işletmenin tamamına sağlıklı ve güvenilir bir çalışma ortamı hazırlamak, gözetim, denetim ve eğitim hizmetini yerine getirme gibi çeşitli görevleri idame eder.